مالیات بر ارث

مالیات بر ارث به این معناست که وقتی شخصی فوت می‌کند و اموالی از وی باقی می ‌ماند، مشمول مالیات خواهد بود که به این مالیات، مالیات بر ارث می‌گویند. اموال مشمول مالیات بر ارث عبارت است از کلیه‌ی ماترک متوفی، خواه واقع در ایران باشد یا خارج از ایران و خواه منقول باشد یا غیرمنقول.

همچنین کلیه‌ی مطالبات قابل وصول و حقوق مالی پس از کسر هزینه‌ی کفن‌ودفن در حدود عرف و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون قطعی متوفی، بر مبنای قانون مالیات‌های مستقیم، چنانچه متوفی به وراث خود نیز بدهکار باشد،  اگر طلب وراث مستند به مدارک قانونی باشد و اصالت آن مورد تائید هیئت حل اختلاف مالیاتی قرار گیرد، قابل کسر از ماترک خواهد بود.

البته تائید هیئت حل اختلاف مالیاتی در مورد طلب مهریه و نفقه‌ی ایام عده لازم نیست. چنانچه متوفی یا وراث و یا هردو آن‌ها ایرانی و مقیم در ایران باشند، مالیات بر ارث اموال واقع در ایران، به نسبت سهم‌الارث، بر اساس نرخ مالیات بر ارث که در ماده 20 قانون مالیات‌های مستقیم ذکرشده است، اخذ خواهد شد و اگر اموال واقع در خارج از ایران باشد، مالیات بر ارث بر اساس همان نرخ مذکور در ماده 20 به دولت محل وقوع اموال پرداخت می‌گردد.

با توجه به اینکه مطالبات متوفی نیز در زمره‌ی دارایی‌ها و ماترک وی محسوب می‌گردد، چنانچه به‌موجب رأی هیئت حل اختلاف مالیاتی مطالبات متوفی غیرقابل ‌وصول تشخیص داده شود، مطالبات مذکور جزء ماترک منظور نمی‌شود و اگر مالیات آن قبلاً وصول شده باشد، مسترد خواهد شد.

لکن درصورتی‌ که ورثه به طریقی اقدام به وصول این مطالبات نمایند، ملزم به پرداخت مالیات متعلق به آن نیز خواهد بود و وزارت امور اقتصادی و دارایی می ‌تواند برای تأمین مالیات متعلق، راساً اقامه دعوا نماید.

در این میان باید توجه داشت که بخشی از اموال، مانند وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس ‌انداز خدمت و موارد متعدد دیگری که در ماده 24 قانون مالیات‌های مستقیم ذکر شده است از شمول مالیات بر ارث خارج است.

به قلم خدایار سعید وزیری، پژوهشگر دوره دکتری حقوق