با سلام و درود بر شما دوستان و همراهان گرامی
در مطلب پیش رو که توسط تیم تحریریه گروه وکلای نستوه تنظیم و ارائه می گردد، به بررسی یکی از موضوعات مهم حقوقی به عنوان شکایت از ضابط قضایی خواهیم پرداخت.
در تمامی جوامع دنیا ضابط قضایی یا همان نیروی پلیس وظیفه برقراری نظم و امنیت و کمک به اجرای قانون در جامعه را دارا خواهد بود. بدین منظور افرادی که به عنوان ضابط قضایی و پلیس به استخدام دستگاه های مربوطه در می آیند باید تعلیمات لازم را دیده باشند و به نوعی مورد وثوق مقامات قضایی و در نهایت مردم آن جامعه قرار بگیرند. اما در برخی از موارد مشاهده می شود، ضابطین قضایی خود قوانین را نقض کرده و از این طریق نظم عمومی جامعه برهم خورده و حقوق اشخاص خصوصی نیز پایمال می شود.
معمولاً عکس العمل قانون و دستگاه قضایی کشور در قبال چنین افرادی سختگیرانه است، در این مطلب قصد داریم به اطلاع شما برسانیم، امکان شکایت از ضابط قضایی یا به اصطلاح پلیس در قوانین و مقررات کشور ما ممکن خواهد بود. در پایان این مطلب به پاسخ پرسش های زیر دست خواهید یافت.
بیشتر بدانید: شکایت از مامور نیروی انتظامی چگونه است؟
مواردی که در خصوص شکایت از ضابط قضایی می بایست مد نظر قرار دهید عبارت است از
جهت شکایت از ضابط قضایی بهتر است قبل از هر اقدام با وکیل متخصص در این حوزه مشاوره نمایید و سپس اقدام به طرح شکایت نمایید. بر این اساس موسسه حقوقی دادآوران نستوه آماده ارائه خدمات حقوقی به شما عزیزان می باشد.
برای پاسخ به این پرسش می بایست به مقررات قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲ مراجعه نمود. ماده ۲۸ قانون مزبور در تعریف ضابطان دادگستری میگوید: (ضابطان دادگستری ماموران هستند که تحت نظارت و تعلیمات داستان در کشف جرم، حفظ آثار و علائم و جمع آوری ادله وقوع جرم، شناسایی یافتن و جلوگیری از فرار و مخفی شدن متهم، تحقیقات مقدماتی، ابلاغ و اجرای تصمیمات قضایی به موجب قانون اقدام میکنند).
همانطور که از متن ماده پیداست، ضابطان قضایی مأمورانی هستند که تحت نظارت دادستان و سایر مقامات قضایی صالح در پیشبرد و روند رسیدگی پرونده های قضایی در چارچوب قانون، مجدداً تاکید میکنیم، در چارچوب قانون با مقامات قضایی همکاری می نمایند. خوب است بدانید، ضابطان دادگستری در حالت کلی به ضابطان عام و خاص تقسیم می شود. منظور از ضابط عام پرسنل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران می باشد، که در همه زمان ها و در همه مکانها در چارچوب قانون و تحت تعلیمات مقام قضایی ضابط دادگستری به حساب می آیند.
بیشتر بدانید: مجازات نگهداری ماهواره
در پاسخ به این سوال می گوییم: برای اینکه شخص ضابط دادگستری محسوب شود صرف اینکه پرسنل نیروی انتظامی باشد کافی نیست، در حقیقت ضابط عام دادگستری می بایست سابقا آموزشهای لازم را تحصیل کرده و دارای کارت ضابط دادگستری باشد. پس دانستیم برای این که شخصی ضابط عام دادگستری محسوب شود، علاوه بر اینکه باید از پرسنل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران باشد، می بایست دوره های آموزشی لازم را با موفقیت سپری کرده و در نهایت اینکه کارت ضابط دادگستری را نیز تحصیل کرده باشد.
خوب است بدانید، علاوه بر ضابط عام دادگستری ضابط خاص دادگستری نیز در قوانین پیش بینی شده است. ضابط خاص به کسی گفته می شود که در برخی از زمان ها و مکان ها ضابط دادگستری محسوب می شود. مثلاً، نیروهای اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در برخی از زمانها و مکانها در چارچوب قانون ضابط دادگستری محسوب می شود. یا مورد دیگر ماموران زندان که صرفاً در محیط زندان و نسبت به امور زندانیان ضابط دادگستری هستند.
بیشتر بدانید: ضرورت تعقیب ضابطین در صورت نقض مقررات مربوط به تفتیش
همانطور که در ابتدای این نوشتار گفتیم، ضابطین دادگستری مامورانی هستند که در چارچوب قانون و در راستای تعلیمات و دستورات مقامات قضایی صالح در روند پیشبرد پرونده های قضایی اقدام می نمایند. برای مثال تحت تعلیمات مقام قضایی و در راستای قانون اقدام به جلب و تحت نظر قرار دادن متهم می نمایند، از متهم تحقیق می کنند، در جرایم مشهود اقداماتی را که می باید در راستای قانون انجام دهند عمل می کنند و یا حکم قطعی و لازم الاجرا صادره از مرجع قضایی را اجرا می نمایند. به منظور اطلاع و آگاهی از سایر وظایف ضابطان دادگستری میتوانید به مقررات مواد ۲۹ به بعد قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲ مراجعه نمایید.
به طور کلی ریاست و نظارت بر ضابطان دادگستری از حیث وظایف قانونی آنها با دادستانی میباشد. اما سایر مقامات قضایی نیز در پرونده های مربوطه حق دادن تعلیمات و نظارت بر عملکرد ضابطان دادگستری را دارا خواهند بود. برای مثال پرونده ای به عنوان کلاهبرداری در شعبهای از بازپرسی روند تحقیقات مقدماتی خود را طی میکند، در چنین پروندهای بازپرس می تواند انجام برخی از اقدامات در راستای تحقیقات مقدماتی را با دادن تعلیمات از ضابطین دادگستری بخواهد.
بیشتر بدانید: ضابطان دادگستری در پرتو قانون آیین دادرسی کیفری
در پاسخ به این پرسش مهم می گوییم، در صورتی که ضابط دادگستری در راستای انجام وظایف خود مرتکب فعل یا ترک فعلی شود که از منظر حقوق جزایی جرم و درخور مجازات است قابل تعقیب و مجازات خواهد بود.
برای مثال فرض کنید، ضابطین دادگستری در غیر از جرایم مشهود بدون دستور مقام قضایی صالح اقدام به جلب و بازداشت شخص الف نمایند، دراین مثال اقدام آنها میتواند از مصادیق بزه آدم ربایی و بازداشت غیرقانونی محسوب شود. یا ضابط دادگستری بدون رعایت قانون به کارگیری سلاح به سمت متهم در حال فرار شلیک نماید و مرتکب جنایت شود، یا ضابط دادگستری اقدام به تنظیم گزارش خلاف واقع کند، یا در مورد دیگر ضابط دادگستری به منظور اخذ اقرار از متهم متوسل به اعمال خشونت آمیز و شکنجه شود. در این باره مثال های بی شمار دیگری را نیز می توان برشمرد. به علت جلوگیری از طولانی شدن کلام، به مثال های گفته شده اکتفا می کنیم.
بیشتر بدانید: نمونه لایحه تذکر به بازپرس
در صورتیکه ضابطین دادگستری در راستای انجام وظایف خود مرتکب جرایم کیفری شوند تحقیقات مقدماتی مربوط به اتهامات آنها در صلاحیت دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم و متعاقباً رسیدگی در صلاحیت دادگاه کیفری صالح خواهد بود. البته در حال حاضر شما می توانید به منظور ثبت شکایت کیفری خود از ضابط دادگستری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نمایید. پس از آنکه شکایت شما ثبت گردید سپس پرونده به مرجع صالح ارسال خواهد شد.
موسسه حقوقی دادآوران نستوه با داشتن تجربه و تخصص در پرونده های مربوط به شکایت از ضابطین دادگستری می تواند در راستای قانون به عنوان وکیل یا مشاور در کنار شما باشد. امیدواریم، مطلب فوق که توسط تیم تحریریه گروه وکلای نستوه تنظیم و ارائه گردیده است، مورد مطالعه و استفاده شما قرار گرفته باشد. شما می توانید از طریق راه های ارتباطی معرفی شده در این صفحه با گروه وکلای نستوه تماس بگیرید.